学记注音.docx

上传人:rrsccc 文档编号:10443701 上传时间:2021-05-16 格式:DOCX 页数:15 大小:27.53KB
返回 下载 相关 举报
学记注音.docx_第1页
第1页 / 共15页
学记注音.docx_第2页
第2页 / 共15页
学记注音.docx_第3页
第3页 / 共15页
学记注音.docx_第4页
第4页 / 共15页
学记注音.docx_第5页
第5页 / 共15页
点击查看更多>>
资源描述

《学记注音.docx》由会员分享,可在线阅读,更多相关《学记注音.docx(15页珍藏版)》请在三一文库上搜索。

1、字乃今之字,音沿古之音。若古字无遗,皆为古之体;若古音变今音,旨其意也。xu j 学 记f l xi nqi shn li ngz发 虑宪 ,求善良 ,足y xi o wnb z y dng zhngji 以謏闻,不 足 以动众 。就xi n t yun z y dng zhng wi z贤体远 ,足 以动众,未足y hu mnj nz r y hu mn以化 民 。 君 子 如 欲化 民chng s q b yu xu h成俗,其 必 由 学 乎。y b zhu bchng q r n玉 不 琢 ,不成器; 人b xub zh dosh g g zh不学 ,不知道 。 是故古之wng zhj

2、i n gu j n mnji o xu王者 , 建国君民 , 教学wi xi nyu mngyuni n zhng为先 。 兑命 曰 :“ 念终sh di n y xuq c zh wih始典于学 ”。其 此之谓乎。su yu ji yof sh b zh虽有佳肴 ,弗食不知q zh y su yu zh dof xu b其旨也;虽有至道 ,弗学不zh q shnysh g xu r n hu知其善也。 是故学然后zh b zji o r n hu zh knzh知不 足, 教然后知困 。 知b z r n hu nng z f n y zh kn不 足然后能自反也,知困r n hu nng

3、 z qi ng y g yu ji o然后能自强也。故曰 :教xu xi ng zhngyyu mngyu学相长也。 兑命 曰 :xi o xu bnq c zh wi h“ 学 学 半 ”。其 此 之 谓 乎。g zh ji o zh ji yu sh古之教者 ,家有塾 ,dng yu xi ngsu yu xgu yu党有庠, 术有序, 国有xub ni nr xuzhng ni n ko学 。比年入学 ,中年考ji oy ni n sh l j ng bi n zh校 。一年视离经辨志 ,sn ni n sh j ng y l qnw ni n三年视敬业 乐群 ,五年sh b x qn

4、 shq ni n sh l n视博 习亲师 ,七年视论xu q yuwizh xi o chngji 学取友 , 谓之小成。 九ni n zh l i t ng dqi ng l rb年知类通达,强力 而 不f nwi zh d chngf r n hu z反 , 谓之大成。夫然后足y hu mn y s j n zh yu f r以化民易 俗 , 近者说服,而yun zh hui zhc d xu zh do远者怀之 ,此 大学之道yj yuy z sh sh zhq也。记 曰 :“蛾 子时术之 ”。其c zh wih此之谓乎。d xu sh ji op bi nj 大学始教 ,皮弁祭ci

5、sh j ng do yxi o yy菜 , 示敬道也。 宵雅 肄sngun q sh yr xu g qi 三 , 官其始也。入学鼓箧 ,xn q y y ji ch rw shu q孙其 业 也。夏楚二 物, 收其wiy wi b d b sh xu yu q威也。 未卜 禘 不视学 ,游其zh y sh gun rf y cn q xn志也。时观而 弗 语,存其心y yu zh t ng rf wn xu b li 也。幼者听而 弗问 ,学不躐dng yc q zhji o zh d l n等也。此七者 , 教之大伦yj yuf n xu gun xi n sh也。记 曰 :“ 凡学 ,

6、 官先事 ,sh xi n zhq c zh wi h士先志 ”。其 此之谓乎。d xu zh ji o ysh ji o大学之教也, 时教b yuzhngytu x b yuj 必有正业, 退息必有居xu b xu co mnb nng n xi n学 。不学操缦 ,不能安弦 ;b xu b y b nng n sh b xu不学博 依,不能安诗 ;不学z f b nng n l b xng q y杂 服,不能安 礼;不兴其 艺,b nng l xu g j n z zh y xu不能乐学 。故君子之于学y cng yn xi ynx yn yu yn也, 藏焉修焉 ,息焉游焉 。f r n

7、g n q xu rqn q sh夫然 ,故 安 其学而亲其师,l q yu rxn q dosh y su乐 其友而信其道 , 是以虽l sh f rb f n yyu mng离师辅 而 不反也。 兑命 yuj ng xn w sh mnju xi ni曰 :“ 敬孙务时敏 ,厥修乃l iq c zh wih来 ”。其 此之谓乎。j n zh ji o zh shn q zhn今之教者 ,呻其占bdu q xn ynj q s j n r毕, 多其讯言 ,及 其 数进而b g q nsh r nb yuq不故其安, 使人不由其chngji o r n b j n q ciq y诚 , 教人不

8、尽其材 。其 施zh y biq qi zh y f f r n之也悖 ,其求之也 佛。夫然 ,g ynq xu rj q shk q故隐其学而疾 其师 ,苦其nn rb zh q y y su zhng q难而 不知其 益 也。虽终其y q q zh b s ji o zh bxng业,其 去之必 速。教之不 刑 ,q c zh yu h其 此之由乎。d xu zh f j n y wif 大学之法, 禁于未发zh wiydng q k zh wi sh之谓豫, 当其 可之谓时 ,bl ng ji ry zh wixnxi ng不 陵节而 施之谓孙 ,相gun r shn zh wi mc

9、s zh观而善之谓 摩。此 四者 ,ji o zh su yu xng y教之所由兴 也。f r n hu j nz hn g r发然后禁 ,则扞格 而b shngsh gu r n hu xu z qn不胜 ;时过然后学,则勤k rnn chngz y rb xnz苦 而难成 ;杂 施 而 不孙 ,则huilu nrb xi d xu rw坏乱而不修 ;独学而无yu z g l u rgu wn yn png n友 ,则 孤陋而寡闻 ;燕朋逆q sh yn p f iq xu c li zh其师 ,燕辟废其学 。此六者 ,ji o zh su yu f iy教之所由废也。j nz j zh

10、ji ozh su君子既知教之所yuxngyuzh ji ozh su yu由兴 , 又知教之所由f ir n hu k y wi r n sh y g废 ,然后可 以为人师也。故j nz zh ji oy ydorf 君子之教 ,喻也。 道而 弗qi nqi ng rf yki rf d牵 , 强而 弗 抑, 开而 弗 达。do rf qi n z h qi ng rf y道而 弗牵则 和, 强而 弗 抑z y ki rf d z sh y y则 易,开而 弗 达 则 思。和 易 以sk wi shn y y思,可谓善喻 矣。xu zh yus shji o zh学者有四失 , 教者b zh

11、 zh r n zh xu y hu sh z必知之 。人之学也,或失则du hu sh z guhu sh z y多 , 或失则寡 , 或失则 易,hush z zhc s zh xn zh m或 失则止。此 四者 , 心之莫t ngyzh q xnr n hu nng ji 同 也。 知其心 , 然后能救q sh y ji o y zh chng shn r其 失 也。 教 也 者 , 长善 而ji q sh zh y救 其 失 者 也。shn g zh sh r n j q善 歌 者 , 使 人继 其shngshn ji o zhsh r n j q声; 善教者 , 使人继 其zhq y

12、nyyu rdwir志 。其言也, 约而达, 微而znghn p ry k wi j zh y臧 ,罕譬 而 喻,可谓继志矣。j n z zh zh xu zh nn y君 子 知 至 学 之 难 易rzh q mir nhunngb而知其美恶, 然后能博ynng b y r n hu nng wi sh喻, 能博 喻然后能为师 ,nng wi sh r n hu nng wi chng能为师然后能为长 ,nng wi chng r n hu nng wi j n能为长然后能为君 。g sh y zh su y xu wi j n y故师也者 ,所以学为君也,sh g z sh b k b s

13、hn yj 是故 择师不 可 不慎也。记 yusn wng s di wi q shq曰 :“ 三王四代唯其师 ”。其c zh wih此之谓乎。f n xu zh doyn sh wi凡学之道 , 严师为nnsh yn r n hu do zndo zn难 。 师严然后道尊 。 道尊r n hu mn zh j ng xush g j n然后民知敬学 。 是故君zh su y b chny q chnzh之所以不臣于其臣者rdng q wi shz f chn y二, 当其为尸,则 弗臣也;dngq wishz f chnyd当其为师 ,则弗臣也。大xu zh dosu zho y ti n

14、z w学之道 , 虽诏于天子 无bi minsu y zn sh y北面 , 所以尊师也。shn xu zhsh y rgng善学者 , 师逸 而功biyu cng ryng zh b shn xu倍 ,又从而庸之 。不善学zh sh qn rgng bnyu cng r者 ,师勤而功半 ,又从而yun zhshn wn zhr gng ji n怨之 。 善问者 ,如攻坚m xi n q y zh hu q ji m j 木,先其 易者 ,后其节目,及q ji yxi ng tu y ji b shn其久也, 相说以解 。不善wn zh f n cshn di wn zhr 问者反此。 善待问

15、者 ,如zhung zhngku zh y xi o zh z撞钟, 叩之以小者则xi o mngku zh y d zh z d小鸣 , 叩之以 大者则 大mngdiq cng kr n hu j n q鸣 , 待其从客, 然后尽其shngb shn d wn zh f n cc声 。不善答问者反此。此ji j n xu zh do y皆进学之道也。j wn zh xub z y wi记问之学 ,不足 以为r n shb y q t ng y hl b人师 ,必 也 其听语 乎。力 不nng wn r n hu y zh y zh rb能问 ,然后语之 。语之而 不zh su sh zh k

16、 y知 , 虽舍之可 也。li ngy zh zb xu wi良冶之子,必学为qi li ng gng zh z b xu wij 裘 ; 良弓之子,必学为箕;sh ji m zh f nzhj zim始驾马者反之 ,车在马qi nj n z ch y c sn zh k y前 。君子察于 此三者,可 以yu zh y xu y有志于学矣。g zh xu zhb w chu古之学者 ,比物丑l ig w dng y w shngw shng类 。鼓 无当于 五声,五声f d b hshu w dng y w s弗 得 不 和; 水无当于 五 色,w s f d b zhngxu w dng y

17、五 色 弗 得 不章 ;学无当于w gunw gun f d b zh sh w五官 ,五官弗 得 不治 ;师无dng y w f w f f d b qn当于 五 服,五 服 弗 得 不亲。j n z yu d d b gund君子曰 :大 德 不官 ,大do b qd xn b yud sh b道不 器,大信不约 ,大时不qch y c s zhk y yu zh齐。 察于 此 四者 ,可 以有志y bn ysn wng zh j chun y于本矣。 三王之祭川也,ji xi n h rhu hihu yun y皆先河 而后海 , 或源也,hu wi yc zh wiw bn或委也。此之谓务本 。

展开阅读全文
相关资源
猜你喜欢
相关搜索

当前位置:首页 > 社会民生


经营许可证编号:宁ICP备18001539号-1